- Trochę faktów

Co to jest anime?

Anime (jap. ア;;ニ;;メ;; animacja) - skrót wymowy angielskiego słowa animation w języku japońskim, oznaczający film animowany. W Japonii terminem tym określa się wszystkie filmy i seriale animowane, bez względu na kraj ich pochodzenia. Poza Japonią słowo anime służy wyłącznie do określenia japońskiej animacji.

Warstwa fabularna anime jest zazwyczaj typowo fikcyjna; przykładowe anime zawierają w sobie większość z najważniejszych typów fantastyki, jakie istnieją. Często powstają na podstawie mang.

Wiele anime powstaje jedynie przy użyciu tradycyjnych metod animacji, jednak w ostatnich latach do produkcji części z nich używa się komputerów. Komputery wykorzystywane są w różnym stopniu: w niektórych filmach ich praca jest praktycznie niezauważalna, ponieważ twórcy ograniczyli ich użycie do minimum, np. pomagając sobie przy co trudniejszych animacjach. Inne z kolei anime, bardzo dużo zawdzięczają komputerom – animacja do Appleseed powstawała w technikach 3D i 2D oraz motion capture. Ostatnim serialem anime, który powstaje przy użyciu tradycyjnych metod, jest Sazae-san przy tworzeniu reszty używa się komputerów.

Anime emitowane są w telewizji, wydawane na nośnikach DVD i VHS, wprowadzane do kin, bądź zawierają się w grach komputerowych. Fabuła niektórych anime posłużyła za kanwę aktorskich filmów lub seriali telewizyjnych.

Historia

Historia japońskiej animacji sięga początków XX wieku, kiedy to japońscy filmowcy eksperymentowali z technikami animacji znanymi we Francji, Niemczech, Stanach Zjednoczonych i Rosji. Od połowy lat 30. wieku i podczas II wojny światowej anime służyły japońskiemu rządowi do celów propagandowych. Po wojnie nastąpił pewien zastój w przemyśle filmowym, na ten okres przypada jednak rozwój komiksu, określanego w Japonii mianem manga. W latach 70. XX wieku anime rozwinęły się, zerwano z ich korzeniami; zaczęły powstawać, bardzo często na podstawie mang, specyficzne filmy animowane. Powstały nowe, unikalne gatunki, takie jak chociażby mecha (np. Generał Daimos). W latach 80. XX wieku anime zostało uznane za najważniejszy nurt w Japonii, nastąpił też prawdziwy boom na ich produkcję. Od połowy lat 90. XX wieku rośnie popularność tego typu filmów na zachodnich rynkach. Oczywiście na Zachodzie japońskie animacje były znane już wcześniej, w latach 80. XX wieku, jednak dopiero w latach 90. XX wieku na zagranicznych rynkach pojawiło się ogromne nimi zainteresowanie.

Rodzaje anime

Istnieje wiele gatunków anime, w tym także odpowiednich dla tradycyjnego kina aktorskiego. Owe gatunki mogą zawierać w sobie elementy akcji, przygody, historii dla dzieci, komedii, dramatu, erotyzmu (hentai), średniowiecznego fantasy, okultyzmu, horroru, romansu, science-fiction itd.

Większość anime łączy w sobie elementy kilku różnych gatunków, jak i wiele różnych tematów, co utrudnia jednoznaczne ich skategoryzowanie. Może wydawać się, że dane anime ma prostą fabułę, ale jednocześnie może cechować się ono o wiele większą złożonością, głębokością przedstawionej historii oraz jej bohaterów. Przykładowo, w jakimś anime największy nacisk położono na akcję, np. efektowne bijatyki lub pościgi, ale jednocześnie w tym samym filmie (serialu) znaleźć można elementy humoru, romansu, a nawet... ostre, cięte komentarze społeczne! Tak samo powstać może anime, w którym najbardziej widoczny jest wątek romansowy, ale jednocześnie dużo w nim akcji.

Nazwy i krótkie opisy gatunków charakterystycznych dla anime i mangi:

* anime progresywne – „film artystyczny”, produkcja łamiąca jakieś kanony; termin trudny do jednoznacznego zdefiniowania, stąd też nie można podać konkretnych przykładów anime progresywnych, ale wymienia się wśród nich m.in. Furi kuri, Mind Game, Meikyū monogatari czy Wirtualną Lain. Jak na mangę to manga progresywna
* bishōjo – jap. ‘piękna dziewczyna’; anime, w którym ważną rolę odgrywają piękne dziewczyny, np. Wojowniczki z Krainy Marzeń
* bishōnen – jap. ‘piękny chłopak’, np. Fushigi Yūgi
* drama - anime dramatyczne.
* ecchi – anime o podtekstach erotycznych, niewybrednym humorze erotycznym, aczkolwiek bez pokazywania stosunków płciowych, np. Love Hina
* hentai – jap. ‘zboczeniec’ erotyczne i pornograficzne, w Japonii termin nie jest stosowany, a samo słowo jest odbierane negatywnie np. Dark Love
o yaoi – erotyczne anime gejowskie, np. Miłość na uwięzi
o yuri – erotyczne anime lesbijskie, np. Frantic, Frustrated & Female (tz. F³)
o shōtacon lub shōtakon – od shōtaro complex; erotyczne anime z młodymi chłopcami
o lolicon lub rorikon – od lolita complex; erotyczne anime z młodymi dziewczętami
* josei – jap. ‘młoda kobieta’; anime przeznaczone dla młodych kobiet, rzadko spotykane, np. Nana
* mecha – anime z wielkimi robotami lub humanoidami, np. Generał Daimos
* moé – anime lub manga zawierające postaci bardzo zuchwałe lub słodkie np. Lucky Star
* seinen – anime przeznaczone dla starszej młodzieży, np. Ghost in the Shell
* sentai, super sentai – jap. ‘walcząca drużyna’; anime, które wśród głównych postaci zawiera drużynę superbohaterów
* shōjo – jap. ‘młoda panienka’ lub ‘mała dziewczynka’; anime przeznaczone dla dziewczyn
* shōnen – jap. ‘chłopiec’; anime przeznaczone dla chłopców, np. Dragon Ball, Naruto
* mahō shōjo (magical girls) – anime o nastoletnich bohaterkach, posiadających nadprzyrodzone moce, np. Czarodziejka z Księżyca
* mahō shōnen (magical boys) – odpowiednik mahō shōjo z chłopcami, np. Król szamanów
* shōjo-ai – jap. ‘dziewczęca miłość’; anime o romansach między żeńskimi postaciami np. Strawberry Panic
* shōnen-ai (lub BL, boys love) – jap. ‘chłopięca miłość’; anime o romansach między męskimi postaciami, np. Gakuen Heaven

Niektóre anime powstają dla specjalnej grupy odbiorców, węższej nawet niż niektórych z podanych powyżej. Przykładowo, Initial D i éX-Driver skupiają się na wyścigach samochodowych i tuningu (swoiste odpowiedniki filmów w rodzaju Szybkich i wściekłych), Ashita no Jō opowiada o boksie, a Hanaukyō meido tai (Hanaukyō Maid Team bazuje na fantasy o... francuskich pokojówkach).

W roku 2006 National Child Exploitation Coordination Centre of Canada sklasyfikowało cały ogół anime jako hentai, niewłaściwie określając treści większości serii anime i mang. Skargi na zawartość artykułu i niewłaściwe sformułowania zmusiły NCECC do sprawdzenia owych sformułowań, ale nie jego zawartości. Obecnie dokument został usunięty.